Aakash Chhetri is a Nepali fact-checker with nearly ten years of experience. He has worked with some of Nepal’s best digital media outlets, including Annapurnapost, Ekagaj, Nepal Khabar and Pahilopost. Before joining Newschecker, he worked as a desk editor for Nepal’s most prominent daily – Naya Patrika. Chhetri is passionate about debunking fake news that has started growing in threatening proportions with the proliferation of social media outlets.
दाबी: भारतीय अभिनेता टाइगर श्रफको निधन भएको छ ।
तथ्य: टाइगर श्रफको निधन भएको दाबी कुनैपनि आधिकारिक स्रोतबाट पुष्टि भएन ।
नेपालका सामाजिक संजाल प्रयोगकर्तामाझ एउटा दाबी व्यापक फैलिरहेको छ । सामाजिक संजालमा फैलिएका केही सामग्रीमा भारतीय अभिनेता टाइगर श्रफको निधन भएको दाबी गरिएको छ ।
त्यस्ता सामग्रीमध्ये sad__life नामक टिकटक आइडीमा पोस्ट गरिएको सामग्रीमा भारतीय अभिनेता टाइगर श्रफलाई श्रद्धान्जली दिइएको छ । १२ घण्टा अघि पोस्ट गरिएको यस सामग्रीमा १५ सयभन्दा बढी टिकटक प्रयोगकर्ताले रियाक्ट गरिसकेका छन् भने दाबीसहितको सामग्रीलाई १ सय ६० भन्दा धेरै टिकटक प्रयोगकर्ताले सेयर गरिसकेका छन् ।
त्यस्तै अर्को सामग्रीमा पनि सोही दाबी दोहोर्याइएको छ, niteshpetal नामक टिकटक आइडीमा भारतीय अभिनेता टाइगर श्रफको शोकमग्न परिवार देख्न सकिन्छ । उक्त सामग्रीमा टाइगर श्रफको निधन भएको दाबी गरिएको छ ।
२४ हजारभन्दा बढी टिकटक प्रयोगकर्ताले रियाक्ट गरिसकेको दाबीसहितको सामग्रीलाई ३ सय ४० भन्दा बढी टिकटक प्रयोगकर्ताले सेयर गरिसकेका छन् ।
सामाजिक संजालमा व्यापक र द्रुत गतिमा फैलिरहेको माथि उल्लेखित दाबी अत्यन्तै संवेदनशील देखिन्छ । नेपालमा समेत परिचित भारतीय अभिनेता टाइगर श्रफको निधनको दाबीले उनका नेपाली दर्शक समेत दुखी भइरहेका छन् । त्यसैले हामीले प्रस्तुत दाबीको वास्तविकता पत्ता लगाउने जमर्को गरेका छौँ ।
तथ्यजाँच/प्रमाणीकरण
माथि उल्लेखित दाबीसहितका सामग्रीहरूमा भारतीय अभिनेता टाइगर श्रफको निधन भएको दाबी गरिएको छ । यी दाबीको वास्तविकता पत्ता लगाउन जाँच गर्दैगर्दा सबैभन्दा पहिले हामीले केही किवर्ड तयार पार्यौँ र ती किवर्डहरूलाई सामाजिक संजालसँगै गुगलमा पनि सर्च गर्यौँ । यो सर्चका क्रममा टाइगर श्रफको मृत्यु पुष्टि गर्ने कुनै भरपर्दो स्रोत हामीले फेला पार्न सकेनौँ ।
त्यसैले हामी पुन: दाबीसहिका सामग्रीमै केन्द्रीत रह्यौँ । पहिलो सामग्री सामग्रीमा कार दुर्घटना भएको दृश्य समेत देखाइएको छ । हामीले दाबीसहितको पहिलो सामग्रीमा देखाइएको दुर्घटनाको दृश्यलाई स्कृनसट गर्यौँ र गुगल लेन्समा सर्च गर्यौँ ।
सर्चको नतिजास्वरुप हामीले Right Angle नामक युट्युब च्यानलमा पोस्ट गरिएको एउटा सीसीभिटी फुटेज फेला पर्यो । एक वर्षअघि अर्थात् २३ मे २०२१ मा पोस्ट गरिएको उक्त सीसीटिभी फुटेजमा महिन्द्रा र टोयोटा फर्च्युनर गाडी एकआपसमा ठोक्किएको दृश्य देख्न सकिन्छ ।
युट्युब च्यानलमा दिइएको जानकारी अनुसार उक्त दृश्य एउटा दुर्घटना मात्रै देखिन्छ । उक्त सडक दुर्घटना भारतीय अभिनेता टाइगर श्रफसँग सम्बन्धित रहेको कुनै पनि आधारमा प्रमाणित भएन ।
दाबीसहितको सामग्री जाँच गर्ने क्रममा हामीले दाबीसहितको दोस्रो सामग्रीमा प्रवेश गर्यौँ । उक्त सामग्रीमा टाइगर श्रफका पिता ज्याकी श्रफ सहित अन्य मानिसहरू शोकमग्न अवस्थामा देखिएको छ । जाँचका क्रममा हामीले सोही दृश्यलाई स्कृनसट गरेर गुगल लेन्समा सर्च गर्यौँ ।
सर्चको नतिजास्वरुप hot.detik.com नामक संचार माध्यममा प्रकाशित एउटा सामग्री हाम्रो नजरमा पर्यो । २९ डिसेम्बर २०२२ मा प्रकाशित उक्त सामग्रीमा तस्बिरहरूको एउटा संग्रह देख्न सकिन्छ । ती तस्बिरहरूमा टाइगर श्रफका पिता ज्याकी श्रफ सहित अन्य मानिसहरू शोकमग्न अवस्थामा देख्न सकिन्छ ।
तर, यो शोकमग्न दृश्यको कारण टाइगर श्रफको मृत्यु होइन । इन्डोनेशियन भाषाको उक्त सामग्रीमा टुनिषा शर्माको दाहसंस्कारमा उन्मादपूर्ण परिवार र आमा बेहोश रहेको जानकारी दिइएको छ ।
फेला परेको प्रस्तुत जानकारीका आधारमा हामीले थप किवर्ड जाँच गर्यौँ । ‘tunisha sharma death’ किवर्ड गुगलमा सर्च गर्दा indianexpress मा प्रकाशित एउटा समाचार फेला पर्यो । यो समाचारमा भारतीय अभिनेत्री ट्युनिशा शर्माले आत्महत्या गरेको र प्रहरीले उनका सहकलाकार शीजान खानलाई आत्महत्या गर्न दुरुत्साहन गरेको आरोपमा पक्राउ गरेको जानकारी दिइएको छ ।
टाइगर श्रफको मृत्यु भएको दाबी गर्ने सामग्रीहरूमा फरक सन्दर्भका तस्बिर र दृश्य जोडिएको देखिन्छ । तर, टाइगर श्रफको निधन भएको दाबीलाई कुनै पनि आधिकारिक स्रोतले पुष्टि गर्न सकेनन् ।
निष्कर्ष
भारतीय अभिनेता टाइगर श्रफको निधन भएको दाबी कुनैपनि आधिकारिक स्रोतबाट पुष्टि भएन । फरक सन्दर्भका पूराना तस्बिर र दृश्य जोडेर टाइगर श्रफलाई श्रद्धान्जली दिइएका सामग्रीलाई भ्रामक तरिकाले सामाजिक संजालमा फैलाइएको पाइयो ।
नतिजा : भ्रामक
हाम्रा स्रोतहरू
Indianexpress
Hot.detik
Right Angle
तपाईँले थाहा पाउनु भएको कुनै शंकास्पद खबर वा सूचनाबारे अनुसन्धान, खोज वा अन्य सुझावको लागि हामीलाई सम्पर्क गर्ने इमेल ठेगाना हो: checkthis@newschecker.co
Aakash Chhetri is a Nepali fact-checker with nearly ten years of experience. He has worked with some of Nepal’s best digital media outlets, including Annapurnapost, Ekagaj, Nepal Khabar and Pahilopost. Before joining Newschecker, he worked as a desk editor for Nepal’s most prominent daily – Naya Patrika. Chhetri is passionate about debunking fake news that has started growing in threatening proportions with the proliferation of social media outlets.
