Aakash Chhetri is a Nepali fact-checker with nearly ten years of experience. He has worked with some of Nepal’s best digital media outlets, including Annapurnapost, Ekagaj, Nepal Khabar and Pahilopost. Before joining Newschecker, he worked as a desk editor for Nepal’s most prominent daily – Naya Patrika. Chhetri is passionate about debunking fake news that has started growing in threatening proportions with the proliferation of social media outlets.
प्रतिनिधि सभा तथा प्रदेशसभा निर्वाचन २०७९ को पूरा मतपरिणाम लगभग सार्वजनिक भइसकेको छ । सार्वजनिक मतपरिणाम अनुसार कुनैपनि दलको बहुमत आएको छैन । यसबाट के प्रष्ट हुन्छ भने अब बन्ने सरकार कम्तिमा दुई दलको सहकार्यमा गठन हुनेछ । यही सन्देशसहितको मतपरिणाम सार्वजनिक भइरहेका बेला सामाजिक संजालमा दाबीसहितको एउटा सामग्री फैलिएको छ ।
KASHIRAM RAI नामक टिकटक आइडीमा पोस्ट गरिएको उक्त सामग्रीमा एउटा अडियोसहितको भिडियो जोडिएको छ । उक्त भिडियोमा केही थमनेलसँगै केपी शर्मा ओली र पुष्पकमल दाहालसमेतको तस्बिर राखिएको छ । उक्त थमनेलमा वर्तमान सत्ता गठबन्धन फुटेको दाबी गरिएको छ ।
भिडियोको थमनेलमा लेखिएको छ- ‘भर्खरै गठबन्धन तोडी प्रचण्ड एमालेमा प्रवेश गरे, एमाले-माओवादी मिलेर सरकार बनाउने तयारी ।’
पूर्णरुपमा मतपरिणाम सार्वजनिक नहुँदै प्रस्तुत दाबीसहितको सामग्री सामाजिक संजालमा फैलिएपछि हाम्रो ध्यान अडियो । अहिलेको अवस्थामा एउटा पार्टी अर्को पार्टीसँग मिल्नुले आगामी सरकार गठनको संकेत देखिन्छ । त्यसैले प्रचण्ड एमालेमा प्रवेश गरेको र एमाले-माओवादी मिलेर सरकार बनाउने दाबीमाथि हामीले खोजबिन गरेका छौँ ।
तथ्यजाँच/प्रमाणीकरण
अहिलेसम्म सार्वजनिक प्रत्यक्षतर्फको मतपरिणाम अनुसार शेरबहादुर देउवा नेतृत्वको नेपाली कांग्रेस पहिलो स्थान, केपी शर्मा ओली नेतृत्वको नेकपा एमाले दोस्रो, पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ नेतृत्वको माओवादी केन्द्र तेस्रो र माधवकुमार नेपाल नेतृत्वको नेकपा एकीकृत समाजवादी चौथो स्थानमा देखिएका छन् ।
यस निर्वाचनमा पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ नेतृत्वको माओवादी केन्द्र सत्ता गठबन्धनमा सम्मिलित एउटा पार्टी हो । शेरबहादुर देउवा नेतृत्वको नेपाली कांग्रेस निर्वाचनमा पहिलो दल बन्ने बाटोतर्फ उन्मुख छ । नेपाली कांग्रेस पनि सोही गठबन्धनको साझेदार दल हो । निर्वाचनअघिको गठबन्धनले निर्वाचनपछि पनि सरकार बनाउन सक्ने मत प्राप्त गरेको छ ।
अर्कोतर्फ यस निर्वाचनमा नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीलाई प्रचण्ड लगायतका गठबन्धनका नेताहरूले प्रधानशत्रुका रुपमा व्याख्या गरेका थिए । यही सेरोफेरोमा गठबन्धन तोडेर प्रचण्ड एमालेमा प्रवेश गरे, एमाले-माओवादी मिलेर सरकार बनाउने तयारी गरिएको दाबी गरिएको सामग्री पोस्ट गरिएको छ ।
प्रस्तुत दाबीको मूल स्रोत टिकटक भने होइन । हामीले उक्त दाबीसहितको भिडियोलाई पुन: एकपटक नियाल्दा त्यहाँ एउटा युट्युब च्यानलको लोगो भेटियो । हामीले सोही लोगोलाई आधार बनाएर NEPALI KHABAR TV नामक युट्युब च्यानलमा तीन दिनअघि पोस्ट गरिएका भिडियो हेर्यौँ । उक्त युट्युब च्यानलले भ्रामक रुपमा सामग्री उत्पादन गरेको पाइयो । सनसनीपूर्ण हेडलाइन राखेर भ्रामक सन्देश दिनेगरी तयार पारिएको उक्त सामग्रीको एउटा अंश टिकटक प्रयोगकर्ताले पोस्ट गरेको देखिन्छ ।
तर, दाबीसहितको सामग्रीमा भनिएजस्तो प्रचण्डले गठबन्धन तोडेर एमालेमा प्रवेश गरेका छैनन् र पूर्ण मतपरिणाम सार्वजनिक भइनसकेको यो अवस्थामा एमाले-माओवादी मिलेर सरकार बनाउने तयारी पनि गरिएको छैन ।
देशभरको मतपरिणाम सार्वजनिक भइरहेको समयमा मंसिर ८ गते केपी शर्मा ओलीले प्रचण्डलाई फोन गरेर चुनाव जितेकोमा बधाई दिएका थिए । ओलीको सचिवालय अनुसार भेट गर्ने प्रशंगमा प्रचण्डले चुनावको अन्तिम परिणाम आइसकेपछि छलफल गर्ने बताएका थिए । फोनमा सहकार्यबारे बलियो ढंगले कुराकानी नभएको ओलीको सचिवालयले न्युजचेकरलाई जानकारी दिएको छ ।
अर्कोतर्फ गठबन्धनको सबैभन्दा ठूलो दल नेपाली कांग्रेसका सभापति तथा प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाले साझेदार दलका शीर्ष नेतृत्वहरूबीच आजै (मंसिर १२) छलफल भएको छ । देउवाले पाँचदलीय गठबन्धनमा रहेका दलका शीर्ष नेताहरूसँग छलफल गरेका थिए, जसमा माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल र नेकपा (एकीकृत समाजवादी)का अध्यक्ष माधवकुमार नेपालसमेत रहेका छन् ।
पछिल्लो समय देखिएका राजनीतिक घटनाक्रमहरुले प्रष्ट पार्छन् कि यो सामग्री तयार पार्दासम्म प्रचण्डले गठबन्धन तोडेर एमालेमा प्रवेश गरेका छैनन् र पूर्ण मतपरिणाम सार्वजनिक भइनसकेको यो अवस्थामा एमाले-माओवादी मिलेर सरकार बनाउने तयारी पनि गरिएको छैन । तीन दिनअघि पोस्ट गरिएको दाबीसहितको सामग्री भ्रामक छ ।
निष्कर्ष
यो सामग्री तयार पार्दासम्म एमाले-माओवादी मिलेर सरकार बनाउने तयारीबारे कुनैपनि आधिकारिक सूचना सार्वजनिक भएको छैन र अर्कोतर्फ प्रचण्डले गठबन्धन तोडेर एमालेमा प्रवेश गरेको दाबी भ्रामक छ । प्रचण्डले गठबन्धनका साझेदार दलका शीर्ष नेताहरूसँग छलफल गरिरहेको खबर संचार माध्यमहरूमा आइरहेका छन् ।
नतिजा : भ्रामक
हाम्रा स्रोतहरू
तपाईँले थाहा पाउनु भएको कुनै शंकास्पद खबर वा सूचनाबारे अनुसन्धान, खोज वा अन्य सुझावको लागि हामीलाई सम्पर्क गर्ने इमेल ठेगाना हो: checkthis@newschecker.co
Aakash Chhetri is a Nepali fact-checker with nearly ten years of experience. He has worked with some of Nepal’s best digital media outlets, including Annapurnapost, Ekagaj, Nepal Khabar and Pahilopost. Before joining Newschecker, he worked as a desk editor for Nepal’s most prominent daily – Naya Patrika. Chhetri is passionate about debunking fake news that has started growing in threatening proportions with the proliferation of social media outlets.
