Fact Check: के घरेलु फेस मास्कले वास्तविक उमेरभन्दा कम देखिन मद्दत गर्छ?

दाबी: अलास, मेथी, ओट्स र फिटकिरीको प्रयोग गरी तयार पारिएको फेस मास्क प्रयोग गर्दा वाक्तविक उमेरभन्दा कम देखिने दाबी ।
तथ्य: बुढ्यौलीको प्रक्रियालाई उल्ट्याउने दाबी वैज्ञानिक रूपमा पुष्टि भएको छैन । 

उमेर कम देखाउने घरेलु विधि भन्दै एउटा भिडियो सामाजिक संजालमा पोस्ट गरिएको छ । उक्त सामग्रीमा अलास, मेथी, ओट्स र फिटकिरीको प्रयोग गरी तयार पारिएको फेस मास्क प्रयोग गर्दा वाक्तविक उमेरभन्दा कम देखिने दाबी गरिएको छ ।

Upendra Chamling नामक फेसबुक पेजमा पोस्ट गरिएको भिडियोमा एक महिला देखिएकी छन् । ती महिलाले अलास, मेथी, ओट्स र फिटकिरी प्रयोग गरेर तयार पारिएको फेस मास्क हरेक दुई दिनमा लगाउनाले छाला कसिलो हुने, सुन्दरता बढ्ने र ५० वर्षको मानिस ३५ वर्षको देखिने दाबी गरिएको छ ।

के उल्लेखित घरेलु विधिले मानिसको वास्तविक उमेरभन्दा कम देखिन मद्दत गर्छ त? वास्तविकता पत्ता लगाउन हामीले तथ्यजाँच गरेका छौँ ।

तथ्यजाँच/प्रमाणीकरण

प्राकृतिक वा व्यावसायिकरुपमा कुनै पनि फेस मास्क यस्तो छैन, जसले मानिसको उमेरलाई १५ वर्ष घटाएर देखाओस् । बुढ्यौली एक जटिल जैविक प्रक्रिया हो, यसमा छाला पातलो हुँदै जान्छ, कोलाजेन उत्पादन सुस्त हुन्छ र लोच कम हुन्छ । वैज्ञानिक रूपमा प्रमाणित सक्रिय सामग्रीहरू बिनाको सामयिक फेस मास्कले उमेर-सम्बन्धित परिवर्तनहरू गर्न सक्दैन ।

घरेलु मास्कको प्रयोगले ५० वर्षको उमेर अचानक ३५ वर्षको देखिन्छ भन्ने दाबी अवास्तविक छ । यदि स्किनकेयरले नाटकीय रूपमा काम गरेको भए, कस्मेटिक सर्जरी र व्यावसायिक छाला विज्ञान उपचारहरू अस्तित्वमा हुने थिएनन् । छाला विज्ञानमा रेटिनोइड्स, पेप्टाइड्स र भिटामिन सी जस्ता सामग्रीहरू छन्, जसले छालाको टोन सुधार गर्न र फाइन लाइनहरू कम गर्न मद्दत गर्न सक्छ । तर यी उपचारहरुले पनि पूर्णरुपमा सुधारको ग्यारेन्टी गर्दैनन् ।

अर्कोतर्फ कुनैपनि मिश्रणले छालालाई उल्लेखनीय रूपमा कसिलो बनाउँछ भन्ने ठोस वैज्ञानिक प्रमाण छैन । आलसको तेलले छालालाई अस्थायी रूपमा कडा अनुभूति दिनसक्छ । त्यसैले यो तैलीय छालाको दिनचर्यामा लोकप्रिय छ, यसले सेबमलाई सोस्छ र छालालाई केही घण्टाको लागि ‘कडा’ महसुस गराउँछ । यद्यपि, यसले कोलाजेन कस्ने होइन ।

त्यस्तै मेथीमा एन्टी-इन्फ्लेमेटरी र एन्टिअक्सिडेन्ट गुणहरू पाइन्छन् तर यसको प्रयोगका बारेमा मानिसहरूमा राम्रोसँग अध्ययन गरिएको छैन । केही प्रयोगशाला अध्ययनहरूले यसले हल्का जलन वा डन्डिफरमा मद्दत गर्न सक्छ भनेर देखाउँछन् । यद्यपी, यसले बुढ्यौली छालालाई बलियो वा कसिलो बनाउँछ भन्ने कुनै प्रमाण छैन ।

अर्कोतर्फ ओट्स हाइड्रेटिंग हुन्छ, विशेष गरी संवेदनशील वा सुख्खा छालाको लागि । यसले रातोपन कम गर्नसक्छ तर यसमा कुनै जादुई एन्टी-एजिंग प्रभाव छैन ।

त्यस्तै फिटकरीमा प्रायः एस्ट्रिन्जेन्ट गुणहरू भएको दाबी गरिन्छ, जसले छालाका छिद्रहरूलाई कडा बनाउन सक्छ । तर अनुहारमा लामो समयसम्म वा अत्यधिक प्रयोगले सुख्खापन वा जलन निम्त्याउन सक्छ । फिटकिरी दीर्घकालीन छालालाई फाइदा गर्दैन र उमेर उल्टाउने औषधी पनि होइन । 

अर्कोतर्फ फेस मास्कको अत्यधिक प्रयोगले सुख्खापन, जलन  वा छालालाई क्षति पुर्‍याउन सक्छ । आलस वा फिटकिरी जस्ता सुख्खा फेस मास्क धेरै पटक लगाउनाले छालाको प्राकृतिक अवरोधलाई बाधा पुर्‍याउन सक्छ । विशेष गरी फिटकिरी कठोर हुन सक्छ । धेरै पटक प्रयोग गर्दा, यसले छालालाई जलन दिन सक्छ र फाइन लाइनहरू बिगार्न सक्छ । 

निष्कर्ष

घरेलु फेस मास्कहरूले छालालाई सफा, मुलायम वा अस्थायी रूपमा उज्यालो बनाउन सक्छ । तर, बुढ्यौलीको प्रक्रियालाई उल्ट्याउने दाबी वैज्ञानिक रूपमा पुष्टि भएको छैन । बुढ्यौली स्वाभाविक प्रक्रिया हो र छालाको नियमित हेरचाहले यसको गति केही हदसम्म कम पार्न सक्ला तर पूर्ण रूपमा रोक्न सक्दैन । 

नतिजा : गलत

हाम्रा स्रोतहरू

रिसर्च लेख, ncbi.nlm.nih.gov
रिसर्च लेख, researchgate.net
रिसर्च लेख, ijdvl.com
रिसर्च लेख, ijcrt.org

(This article is published in collaboration withTHIP Media)