Fact Check: घिउ, ज्वानो, सखर र बेसारको मिश्रणले महिनावारी गडबडी निको हुन्छ?  

दाबी: घिउ, ज्वानो, सखर र बेसारको मिश्रण सेवन गर्दा अनियमित महिनावारीको समस्या निको हुने दाबी ।
तथ्य: यस्तो मिश्रणले महिनावारी गडबडीको समस्या निको पार्न सक्छ भन्ने दाबीलाई प्रमाणित गर्ने कुनै बलियो वैज्ञानिक प्रमाण छैन । 

महिलाहरुमा महिनावारी (रजस्वला) गडबडीको समस्यासँग सम्बन्धित एउटा दाबीसहितको सामग्री फेला परेको छ । उक्त सामग्रीमा घिउ, ज्वानो, सखर र बेसारको मिश्रण सेवन गर्दा अनियमित महिनावारीको समस्या निको हुने दाबी गरिएको छ ।

Prem Kshetri नामक फेसबुक पेजमा पोस्ट गरिएको भिडियोमा घिउ, ज्वानो, सखर र बेसारको मिश्रण तयार पार्ने तरिका सिकाइएको छ । उक्त भिडियोमा एक महिलाको आवाजमा भनिएको छ- ‘ज-जसको महिनावारी समयमा हुँदैन, दुई महिना तीन महिना हुन्छ, फेरी पाँच महिना १० महिना हुँदैन, मैले एउटा तरिका सिकाको छु । हजुरहरुले यसरी लोकल गाईको घ्यु लिनु पर्छ है लोकल गाईको घ्यु लिनुस् ज्वानो, यसरी ज्वानो यहीँ राख्दिने मज्जाले फुराउने, अनि सख्खर है पेवर सख्खर राख्नु पर्छ है । हेर्नुहोस् त सख्खर यसरी हाल्नुस् यसलाई मज्जाले पगाल्नु पर्छ है । पगाली सकेपछि बेसार हाल्दिने भरसक तपाईंले काचो हल्दी कुटेर राख्नुस् एकदमै राम्रो हुन्छ । सात दिनको पिरियड खुलेको छैन भने तपाईंको सात दिनमा पिरियड खुलाइदिन्छ जतिसुकै पुरानो भएर बसेको हुन्छ नि पानी एक चम्चा राख्ने हेर्नुस् है । पानी एक चम्चा राख्ने यसलाई पकाउने पकाउने मजाले पकाएर आधा जति गरेपछि हजुरले बिहान, बेलुका, दिउँसो तीन टाइम खानुपर्छ सात दिनमा तपाईको पिरियड बिना दुखाइ खुल्छ ।’

तथ्यजाँच/प्रमाणीकरण

घिउ, ज्वानो, सखर र बेसारको मिश्रण सेवन गर्दा अनियमित महिनावारी (रजस्वला) को समस्या निको हुन्छ भन्ने दाबीलाई समर्थन गर्ने कुनै वैज्ञानिक प्रमाण फेला परेन । यस्ता घरेलु तथा परम्परागत उपचारहरूले केही राहत प्रदान गर्न सक्छन् तर महिनावारी विकारहरू निको पार्न सक्दैनन् ।

घिउ, ज्वानो, सखर र बेसारले केही स्वास्थ्य लाभहरू दिने भएपनि हार्मोनल असन्तुलन, तनाव, पोलिसिस्टिक ओभरी सिन्ड्रोम (पीसीओएस) वा महिनावारी गडबडीलाई कुनै प्रभाव पार्न सक्दैनन् ।

अनियमित महिनावारी समस्याको मुख्य कारण प्रायः हार्मोनल असन्तुलन नै हो । पीसीओएस, थाइराइड असन्तुलन र तनाव जस्ता अवस्थाहरूले पनि महिनावारी गडबडी हुने गर्दछ ।

उदाहरणका लागि, पीसीओएस भएका महिलाहरूमा प्रायः अनियमित महिनावारी हुन्छ, किनभने एन्ड्रोजेन (पुरुष हर्मोन) को स्तर बढ्छ, जसले अण्डाशय बन्द हुन सक्छ । त्यस्तै थाइराइडको विकार (हाइपोथायरायडिज्म वा हाइपरथाइराइडिज्म) ले महिनावारीको ढाँचामा परिवर्तन ल्याउन सक्छ । यसमा घरेलु उपचारले मात्रै अन्तर्निहित कारणहरूलाई सामाधन गर्दैन ।

बेसार र घिउले समग्र स्वास्थ्यलाई लाभ दिन सक्छन् तर वैज्ञानिक चिकित्सा उपचारले जस्तो हार्मोनल सन्तुलन पुनर्स्थापित गर्न सक्दैनन् ।

त्यस्तै बेसारका केही स्वास्थ्य लाभहरू छन् तर यसले महिनावारी समस्यालाई निको पार्न सक्दैन । बेसारमा कर्क्युमिन पाइन्छ, जो एन्टी-इन्फ्लेमेटरी र एन्टिअक्सिडेन्ट गुणहरूको लागि परिचित छ । यसले महिनावारीको पीडा (डिसमेनोरिया) कम गर्न सक्ने केही अध्ययनहरूले सुझाव दिएका छन् । यद्यपि, अनियमित महिनावारीको उपचार यसले गर्न सक्दैन ।

जीवनशैली परिवर्तन र चिकित्सा उपचारले अनियमित महिनावारी समस्यालाई व्यवस्थापन गर्न मद्दत गर्न सक्छ । उदाहरणका लागि स्वस्थ तौल कायम राख्ने, योग वा माइन्डफुलनेसमार्फत् तनाव व्यवस्थापन गर्ने र सन्तुलित आहार पालना गर्ने हार्मोनल स्वास्थ्यलाई समर्थन गर्ने प्रमाणित तरिकाहरू हुन् । 

निष्कर्ष

घिउ, ज्वानो, सखर र बेसारलाई परम्परागत औषधिमा स्वास्थ्य लाभको लागि प्रयोग गरिँदै आएको पाइन्छ । तर, यसको मिश्रणले महिनावारी गडबडीको समस्या निको पार्न सक्छ भन्ने दाबीलाई प्रमाणित गर्ने कुनै बलियो वैज्ञानिक प्रमाण छैन । 

नतिजा : गलत

हाम्रा स्रोतहरू

रिसर्च लेख, uptodate.com
रिसर्च लेख, pubmed.ncbi.nlm.nih.gov

(This article is published in collaboration with THIP Media)

तपाईँले थाहा पाउनु भएको कुनै शंकास्पद खबर वा सूचनाबारे तथ्यजाँच, अनुसन्धान वा अन्य सुझावको लागि हामीलाई [email protected] मा इमेल गर्नुसक्नुहुनेछ अथवा हामीलाई 9999499044 नम्बरमा ह्वाट्सएप गर्नुहोस् । हामीलाई सम्पर्क गर्न तपाईं सम्पर्क पेजमा गएरसमेत फारम भर्न सक्नुहुनेछ ।