Fact Check: के मनतातो पानी, हिमालयन पिङ्क साल्ट, कपुर, कागतीको मिश्रणले अवरुद्ध नसा खुलाउँछ?

दाबी: मनतातो पानी, हिमालयन पिङ्क साल्ट, कपुर, कागतीको रसको मिश्रणमा दुबै खुट्टालाई डुबाउँदा थुनिएको नसा खुलाउने दाबी ।
तथ्य: यसले थुनिएका अवरुद्ध नसाहरू खोल्दैन । उल्लेखित दावीलाई समर्थन गर्ने कुनै चिकित्सा वा वैज्ञानिक प्रमाणसमेत छैन । 

नसा सम्बन्धि समस्याको घरेलु उपाय भन्दै एउटा पोस्ट सामाजिक संजालमा फैलाइएको छ । उक्त पोस्टमा मनतातो पानी, हिमालयन पिङ्क साल्ट, कपुर, कागतीको रसको मिश्रणमा दुबै खुट्टालाई डुबाउँदा थुनिएको नसा खुलाउने दाबी गरिएको छ ।  

Sabinabajgain नामक टिकटक आइडीमा पोस्ट गरिएको भिडियोमा एकजना महिला देखिएकी छन् । साथै उनले भिडियोमा मनतातो पानीमा हिमालयन पिङ्क साल्ट, कपुर दुईवटा, एउटा कागतीको रस मिसाउने र दुबै खुट्टालाई डुबाउने, यस्तो गर्दा दुखेको भागलाई राहत मिल्ने दाबी गरेकी छन् । त्यस्तै सोही भिडियोको थमनेलमा लेखिएको छ- ‘मानसा खुलाउने सबैभन्दा राम्रो घरेलु उपाय ।’

के मनतातो पानी, हिमालयन पिङ्क साल्ट, कपुर, कागतीको रसको मिश्रणले थुनिएको नसा खुलाउँछ त? वास्तविकता पत्ता लगाउन हामीले तथ्यजाँच गरेका छौँ । 

तथ्यजाँच/प्रमाणीकरण

नसाहरू अवरुद्ध-साँघुरो हुने समस्या सामान्यत: एथेरोस्क्लेरोसिस (बोसो जम्मा हुने), गहिरो नसा थ्रोम्बोसिस (रगत जम्ने) वा क्रोनिक भेनस अपर्याप्तता जस्ता अवस्थाहरूको कारणले निम्तिन्छ । यी आन्तरिक तथा जटिल समस्याहरू हुन्, जसले मानिसका रक्तनली र रक्तसञ्चारलाई असर गर्छ । रातो नुन, कपूर र कागतीको रसको मिश्रणमा खुट्टा डुबाउँदैमा मानिसको आन्तरिक नसा प्रणालीमा कुनै प्रभाव पर्दैन । न त यसले कुनै अवरोधहरू नै पगाल्न सक्छ ।

अर्कोतर्फ तातो पानीले मांसपेशीहरूलाई अस्थायी रूपमा आराम दिन सक्छ । यसले खुट्टामा हुने सतही स्तरको रक्त प्रवाहलाई सुधारसमेत गर्न सक्छ, जसले हल्का राहतको अनुभूति दिन सक्छ । तर, यो अवरुद्ध नसाहरूको उपचार होइन । यसको अवरुद्ध नसालाई खुलाउन उचित निदान र उपचार आवश्यक पर्दछ, यसका लागि कहिलेकाहीं रगत पातलो गर्ने, स्टेन्ट वा शल्यक्रिया पनि गर्नुपर्ने हुनसक्छ । 

अर्कोतर्फ हिमालयन पिङ्क साल्ट नसा सफा गर्ने दाबीलाई कुनैपनि वैज्ञानिक समर्थन छैन । यो नुनलाई यसको खनिज सामग्रीको लागि प्रायः प्रशंसा गरिन्छ । यसमा थोरै मात्रामा क्याल्सियम, पोटासियम र म्याग्नेसियम हुन्छ । तर, पानीमा घोलेर बाहिरी रूपमा प्रयोग गर्दा, यसमा हुने ट्रेस खनिजहरू रक्तप्रवाहमा प्रवेश गर्दैनन् । त्यसैले नुन पानीमा घोलेर छाला नरम हुन सक्छ, आरामदायी महसुस हुन सक्छ तर यसले नसाका अवरोधहरूको कारण हुने पीडा कम गर्दैन ।

दाबीसहितको भिडियोमा भने जस्तो कपुर र कागतीको रसले नसाको स्वास्थ्य सुधार गर्न सक्दैन । कपुरमा शीतलता प्रभाव हुन्छ र यसलाई प्रायः मांसपेशी दुखाइ कम गर्ने मलममा प्रयोग गरिन्छ । यसले छालालाई अस्थायी रूपमा सुन्न पार्न सक्छ वा जलन कम गर्न सक्छ । कागतीको रसमा भिटामिन सी भरिपूर्ण हुन्छ, जसले कोलाजेन उत्पादनमा मद्दत गर्दछ र सेवन गर्दा रक्त नलीको स्वास्थ्यलाई समर्थन गर्न सक्छ । उद्यपी, यसको मिश्रणमा खुट्टा भिजाउँदा कुनैपनि भित्रि अवरोधहरूलाई सफा गर्दैन ।

सतह-स्तर प्रभावहरू (जस्तै तपाईंको खुट्टालाई शान्त पार्ने) र बन्द नसाहरू जस्ता गहिरो, आन्तरिक स्वास्थ्य अवस्थाहरूको उपचार बीच ठूलो भिन्नता छ। कुनै पनि भरपर्दो चिकित्सा अध्ययनले देखाउँदैन कि कपूर वा कागतीको रस, छालामा लगाइएमा, शिरा स्वास्थ्यलाई कुनै पनि अर्थपूर्ण तरिकाले असर गर्न सक्छ ।

अवरुद्ध नसाहरूको उपचार गर्ने सबैभन्दा सुरक्षित तरिका डाक्टरसँग परामर्श लिनु र प्रमाणित उपचारहरू पालना गर्नु हो । यदि खुट्टा दुख्ने, सुन्निने जस्ता लक्षणहरू देखिएका छन् भने, स्वास्थ्य सेवा पेशेवरसँग परामर्श गर्नु आवश्यक छ । नसाको अवरोधहरू जाँच गर्न डप्लर अल्ट्रासाउन्ड जस्ता निदान परीक्षणहरू आवश्यक पर्न सक्छ । उपचारमा औषधि, कम्प्रेसन मोजा, ​​जीवनशैली परिवर्तन वा एन्जियोप्लास्टी एवं नसा पृथकीकरण जस्ता प्रक्रियाहरू समावेश हुन सक्छन् । त्यसैले नसा अवरुद्ध हुने समस्याका लागि चिकित्सा उपचारको सट्टा, घरेलु उपचारमा मात्र भर पर्दा खतरनाक पनि हुन सक्छ ।

निष्कर्ष

मनतातो पानी, हिमालयन पिङ्क साल्ट, कपुर, कागतीको रसको मिश्रणमा खुट्टा भिजाउँदा राम्रो महसुस हुनसक्छ । तर यसले थुनिएका अवरुद्ध नसाहरू खोल्दैन । उल्लेखित दावीलाई समर्थन गर्ने कुनै चिकित्सा वा वैज्ञानिक प्रमाणसमेत छैन । नसा समस्याहरू आन्तरिक र गम्भीर हुन्छन्, यसलाई वास्तविक चिकित्सा उपचार आवश्यक पर्दछ । केवल घरेलु उपचारमा मात्रै भरपर्दा समस्या झनै बढ्न सक्छ ।

नतिजा : गलत

हाम्रा स्रोतहरू

रिसर्च लेख, nhlbi.nih.gov
रिसर्च लेख, pubmed.ncbi.nlm.nih.gov

(This article is published in collaboration withTHIP Media)