Aakash Chhetri is a Nepali fact-checker with nearly ten years of experience. He has worked with some of Nepal’s best digital media outlets, including Annapurnapost, Ekagaj, Nepal Khabar and Pahilopost. Before joining Newschecker, he worked as a desk editor for Nepal’s most prominent daily – Naya Patrika. Chhetri is passionate about debunking fake news that has started growing in threatening proportions with the proliferation of social media outlets.
दाबी: कलाकारहरुले रवि लामिछानेलाई भेटेको र दीपाश्री निरौलाले रवि आज छुट्न लागेको अभिव्यक्ति दिएको भिडियो ।
तथ्य: पाँच वर्ष पुरानो भिडियोलाई वर्तमान सन्दर्भमा पोस्ट गरिएको छ तर सन्दर्भ खुलाइएको छैन ।
कलाकार दीपकराज गिरी र दीपाश्री निरौला देखिएको एउटा भिडियो सामाजिक संजालमा फेला परेको छ । उक्त भिडियोसँगै कलाकारहरुले रवि लामिछानेलाई भेटेको र दीपाश्री निरौलाले रवि आज छुट्न लागेको अभिव्यक्ति दिएको दाबी गरिएको छ ।
Kapil_khadka_1 नामक टिकटक आइडीमा पोस्ट गरिएको भिडियोमा दीपकराज गिरी र दीपाश्री निरौला लगायतका व्यक्तिहरु देखिएका छन् । साथै भिडियोमा दीपाश्री निरौलाले रवि लामिछानेको पक्षमा बोलिरहेकी छन् । प्रस्तुत भिडियोको थमनेलमा लेखिएको छ- ‘आज रवि लामिछाने छुट्ने पक्का दीपाश्री निरौला । कलाकारहरुले रवि लामिछानेलाई भेटेपछि भन्छन् रविको जित हुन्छ ।’
केही दिनअघि मात्रै (३० अक्टोवर २०२४) मा पोस्ट गरिएको भिडियोमा ६२ हजारभन्दा बढी टिकटक प्रयोगकर्ताले रियाक्ट गरिसकेका छन् । ३ हजारभन्दा बढी प्रतिक्रिया आएको भिडियोलाई करिब १ हजारभन्दा बढी पटक सेयर गरिएको छ ।
यतिमात्र होइन, प्रस्तुत भिडियोबाट थप ११ वटा सामग्री पुनर्उत्पादन गरिएको देखियो । यी तथ्यांकहरुले दाबीसहितको भिडियो सामाजिक संजालमा व्यापक फैलिएको पुष्टि गर्छन् ।
के कलाकार दीपकराज गिरी र दीपाश्री निरौलाले प्रहरी हिरासतमा रहेका रवि लामिछानेको समर्थनमा अभिव्यक्ति दिएका हुन् त? भिडियोको वास्तविक सन्दर्भ पत्ता लगाउन हामीले तथ्यजाँच गरेका छौँ ।
तथ्यजाँच/प्रमाणीकरण
२ कात्तिक २०८१ मा प्रहरीले पूर्वगृहमन्त्रीसमेत रहेका राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा)का सभापति रवि लामिछानेलाई पक्राउ गरेको थियो । सहकारीमा जम्मा भएको रकम गोर्खा मिडिया नेटवर्क प्रा.लि.मार्फत् अपचलन गरेको आरोपमा नेपाल प्रहरीले रास्वपाका सभापति रवि लामिछानेमाथि अनुसन्धान गरिरहेको छ ।
रवि लामिछाने प्रहरी हिरासतमै रहेकै बेला कलाकार दीपकराज गिरी र दीपाश्री निरौला देखिएको एउटा भिडियो सामाजिक संजालमा पोस्ट गरिएको छ । साथै दीपाश्री निरौलाले रवि लामिछाने आज छुट्न लागेको भन्ने अभिव्यक्ति दिएको दाबी गरिएको छ ।
दाबीसहितको भिडियोमा News Filmy लेखिएको एउटा वाटरमार्क देख्न सकिन्छ । यही आधारमा हामीले युट्युबमा विभिन्न वाक्यांशको जाँच गर्यौँ । नतिजास्वरुप NewsFilmy नामक युट्युब च्यानल फेला पर्यो । साथै हामीले यो युट्युब च्यानलमा पोस्ट गरिएका नयाँ-पुराना भिडियोको जाँच गर्यौँ ।
जाँचको नतिजास्वरुप पाँच वर्षअघि (५ अगस्ट २०१९) पोस्ट गरिएको भिडियो भेटियो, जसमा दीपकराज गिरी, दीपाश्री निरौला लगायतका विभिन्न कलाकारलाई देख्न सकिन्छ । ती कलाकारले तत्कालीन संचारकर्मी रवि लामिछानेको समर्थमनमा अभिव्यक्ति दिएका छन् ।
२०७६ साउनमा तत्कालीन टेलिभिजन प्रस्तोता रवि लामिछानेसहित तीन जनालाई प्रहरीले पक्राउ गरेको थियो । पत्रकार शालिकराम पुडासैनी आत्महत्या प्रकरणमा रवि लामिछाने पनि आरोपित भएपछि उनी चितवन प्रहरीको गिरफ्तमा परेका थिए । त्यो बेला रवि लामिछाने राजनीतिमा आइसकेका थिएनन् ।
टेलिभिजन प्रस्तोताको भूमिकामा रहेका रवि लामिछाने पक्राउ परेपछि उनको समर्थनमा दीपकराज गिरी, दीपाश्री निरौला लगायतका कलाकार चितवनसमेत पुगेका थिए । सोही सन्दर्भमा खिचिएको भिडियोलाई भिडियोलाई सन्दर्भ लुकाएर वर्तमान समयमा पोस्ट गरिएको देखिन्छ ।
निष्कर्ष
कलाकारहरुले रवि लामिछानेलाई भेटेको र दीपक-दीपाले रवि आज छुट्न लागेको अभिव्यक्ति दिएको भन्दै पोस्ट गरिएको भिडियोले भ्रामक सन्देश दिएको छ । पाँच वर्ष पुरानो भिडियोलाई वर्तमान सन्दर्भमा पोस्ट गरिएको छ तर सन्दर्भ खुलाइएको छैन । रवि लामिछाने पक्राउ परेका बेला पोस्ट गरिएको दाबीसहितको भिडियो भ्रामक रहेको पाइयो ।
नतिजा : भ्रामक
हाम्रा स्रोतहरू
भिडियो, NewsFilmy
समाचार, himalkhabar
समाचार, onlinekhabar
तपाईँले थाहा पाउनु भएको कुनै शंकास्पद खबर वा सूचनाबारे तथ्यजाँच, अनुसन्धान वा अन्य सुझावको लागि हामीलाई [email protected] मा इमेल गर्नुसक्नुहुनेछ अथवा हामीलाई 9999499044 नम्बरमा ह्वाट्सएप गर्नुहोस् । हामीलाई सम्पर्क गर्न तपाईं सम्पर्क पेजमा गएरसमेत फारम भर्न सक्नुहुनेछ ।
Aakash Chhetri is a Nepali fact-checker with nearly ten years of experience. He has worked with some of Nepal’s best digital media outlets, including Annapurnapost, Ekagaj, Nepal Khabar and Pahilopost. Before joining Newschecker, he worked as a desk editor for Nepal’s most prominent daily – Naya Patrika. Chhetri is passionate about debunking fake news that has started growing in threatening proportions with the proliferation of social media outlets.
