Fact Check: के फिटकिरी, इनो, मेथी, कागती रस र कपूरको मिश्रणले तीन दिनमै दाद निको हुन्छ? 

दाबी: फिटकिरी, इनो, मेथी, कागती रस र कपूरको मिश्रणको प्रयोगले दादलाई तीन दिनमै निको पार्ने दाबी ।
तथ्य: दाद जस्तो गम्भीर र पुरानो फंगल संक्रमणको उपचार घरेलु उपायहरूले होइन, वैज्ञानिक रूपमा प्रमाणित औषधिले मात्र सम्भव छ । 

छालामा देखिने दादको समस्या तीन दिनमै निको पार्न सकिने भन्दै एउटा भिडियो सामाजिक संजालमा पोस्ट गरिएको छ । उक्त भिडियोमा फिटकिरी, इनो, मेथी, कागती रस र कपूरको मिश्रणको प्रयोगले दादलाई तीन दिनमै निको पार्ने दाबी गरिएको छ ।  

Healthy_becoming.01 नामक इन्स्टाग्राम आइडीमा पोस्ट गरिएको भिडियोमा दाद रोगीको दृश्य जोडिएको छ । साथै भिडियोमा जोडिएको अडियोमा वर्षौं पुरानो दादलाई फिटकिरी, इनो, मेथी, कागती रस र कपूरको टुक्राको मिश्रणले निको पार्ने दाबी गरिएको छ ।

के उल्लेखित घरेलु उपचारले छालामा देखिने दादलाई पूर्णरुपमा निको पार्न सक्छ त ? वाक्तविकता पत्ता लगाउन हामीले तथ्यजाँच गरेका छौँ ।

तथ्यजाँच/प्रमाणीकरण

फिटकरी, इनो, मेथी, कागती रस र कपूरको मिश्रणले लामो समयदेखि रहेको दाद संक्रमण निको पार्न सक्छ भन्ने दाबीलाई प्रमाणित गर्ने वैज्ञानिक प्रमाण छैन । विशेषगरी, वर्षौंदेखि बल्झिएको दाद संक्रमणलाई (चिकित्सागत रूपमा टिनिया भनेर चिनिन्छ) कुनै पनि घरेलु उपचारले मात्र निको पार्न असम्भव छ ।

दाद एक फंगल संक्रमण हो । यसको उपचारमा सही एन्टिफंगल औषधि, सामान्यत: सामयिक क्रिम वा कहिलेकाहीं बढी जिद्दी केसहरूका लागि ट्याब्लेटहरू प्रयोग गर्नुपर्छ । पुरानो संक्रमणले फंगल छालामा गहिरो जरा गाडेको संकेत गर्छ र यसले उपचारलाई सजिलो होइन, अझ गाह्रो बनाउन सक्छ ।

 फिटकिरी र कागतीको रस जस्ता केही सामग्रीहरूमा हल्का एन्टिमाइक्रोबियल गुणहरू हुन्छन् । कपूरले शीतल प्रभाव प्रदान गर्नसक्छ र अस्थायी रूपमा चिलाउने समस्याबाट छुटकारा पाउन सकिन्छ । अर्कोतर्फ मेथी प्रायः हर्बल उपचारहरूमा यसको एन्टी-इन्फ्लेमेटरी गुणका लागि प्रयोग गरिन्छ । तर, यी कुनै पनि सामग्रीले फंगल संक्रमणहरू, विशेष गरी पुरानो संक्रमणहरूलाई निको पार्न सक्षम छन् भनेर प्रमाणित गरिएको छैन ।

अर्कोतर्फ फिटकिरी र कागतीको रसले अम्लीय अवस्था सिर्जना गर्न सक्छ । तर सक्रिय संक्रमण हटाउन यो पर्याप्त छैन । अझ टुक्रिएको वा सुन्निएको छालामा कागती र कपूर बारम्बार लगाउनाले जलन वा रासायनिक जलन पनि हुन सक्छ । यदि यस्तो क्षेत्र सुख्खा वा कम चिलाउने महसुस हुन्छ भने यो उपायले काम गरेजस्तो लाग्न सक्छ तर यसले दीर्घकालीनरुपमा झनै खतरनाक समस्या निम्त्याउन सक्छ । 

उल्लेखित घरेलु मिश्रणले दादलाई निको पार्नुको सट्टा हानि पुर्‍याउन सक्छ । क्षतिग्रस्त वा संक्रमित छालामा काँचो कागतीको रस वा कपूर प्रयोग गर्नु धेरै जोखिमपूर्ण हुन सक्छ । कागतीको रस अम्लीय हुन्छ र यसले जलन बढाउन वा सूजन बढाउन सक्छ । कपूर ठूलो मात्रामा विषाक्त हुन्छ र सिधै लगाउँदा छालामा जलन ल्याउन सक्छ । फिटकिरीले छालालाई धेरै सुख्खा बनाउन सक्छ । 

यदि कसैलाई लामो समयदेखि दादको समस्या देखिएको छ भने डाक्टरलाई भेट्नुपर्छ । साथै प्रमाणित एन्टिफंगल उपचारहरू प्रयोग गर्नुपर्छ । छाला विशेषज्ञ (छाला विशेषज्ञ) ले संक्रमणको मूल्याङ्कन गरेर सही सुझाव दिन सक्छन्, त्यो क्रिम, लोशन वा औषधिको सिफारिस हुनसक्छ । गम्भीरतामा निर्भर हुँदा उपचार केही हप्तादेखि महिनौंसम्म लाग्न सक्छ तर यसले पक्का काम गर्छ ।

निष्कर्ष

दाद जस्तो गम्भीर र पुरानो फंगल संक्रमणको उपचार घरेलु उपायहरूले होइन, वैज्ञानिक रूपमा प्रमाणित औषधिले मात्र सम्भव छ । फिटकरी, इनो, मेथी, कागती रस र कपूरको मिश्रणले चमत्कारी उपचार गर्ने दाबीलाई समर्थन गर्ने वैज्ञानिक प्रमाणहरू छैनन् । बरु यस्तो मिश्रणले छालामा जलन, एलर्जी वा अन्य समस्याहरू निम्त्याउन सक्छ । त्यसैले यस्ता घरेलु उपचारमा निर्भर नभई छाला विशेषज्ञको सल्लाहअनुसार प्रमाणित एन्टिफंगल औषधिको प्रयोग गर्नु सुरक्षित र प्रभावकारी उपाय हो ।

नतिजा : गलत

हाम्रा स्रोतहरू

रिसर्च लेख, cdc.gov
रिसर्च लेख, pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
रिसर्च लेख, cdc.gov/ringworm

(This article is published in collaboration withTHIP Media)