Fact Check: के मेवाको दाना र तोरीको तेलको मिश्रण जोर्नी दुखाइको उपचार हो? 

दाबी: मेवाको दानाको पाउडर र तोरीको तेलको मिश्रणले जोर्नीहरुमा मालिस गर्दा ढाड कम्मरको दुखाई नियन्त्रण हुन्छ । 
तथ्य: मेवाको दानाको पाउडर र तोरीको तेलको मिश्रणले जोर्नीहरुको दुखाइ कम गर्दैन । अझ, हानी पुर्‍याउन सक्छ । 

‘ढाड कम्मर दुखाइको घरेलु उपचार’ भन्दै एउटा भिडियो सामाजिक संजालमा पोस्ट गरिएको छ । उक्त सामग्रीमा मेवाको दानाको पाउडर र तोरीको तेलको मिश्रणले जोर्नीहरुमा मालिस गर्दा ढाड कम्मरको दुखाई निको हुने दाबी गरिएको छ ।

Sabinabajgain नामक टिकटक आइडीमा पोस्ट गरिएको भिडियोमा मेवाको दृश्य जोडिएको छ । साथै भिडियोमा जोडिएको अडियोमा मेवाको दानाको पाउडर र तोरीको तेलको मिश्रण बनाउने तरिका सिकाइएको छ । उक्त सामग्रीको थमनेलमा लेखिएको छ- ‘ढाड कम्मर दुखाईको घरेलु उपाय ।’   

के मेवाको दानाको पाउडर र तोरीको तेलको मिश्रणले जोर्नीहरुको दुखाई निको पार्छ त? घरेलु उपचारको वास्तविकता पत्ता लगाउन हामीले तथ्यजाँच गरेका छौँ ।

 तथ्यजाँच/प्रमाणीकरण

मेवाको दानाको पाउडरले जोर्नीको दुखाई कम गर्छ भन्ने दाबीलाई प्रमाणित गर्ने कुनै वैज्ञानिक आधारहरु छैनन् । परम्परागत उपचारहरूमा मेवाको दानालाई प्रायः एन्टी-परजीवी र एन्टीअक्सिडेन्ट गुणहरूको लागि चिनिन्छ । मेवाका दानाहरुमा बेन्जिल आइसोथियोसाइनेट जस्ता यौगिकहरू हुन्छन्, जुन सम्भावित एन्टिमाइक्रोबियल र एन्टी-इन्फ्लेमेटरी प्रभावहरूको लागि अध्ययन गरिएका छन् । यद्यपि, यी अध्ययनहरू प्रायः प्रयोगशालामा आधारित छन् । 

ढाड, कम्मर तथा जोर्नीको दुखाइ प्रायः मांसपेशीको तनाव, खराब आसन, साइटिका र गठिया जस्ता अवस्थाहरूले निम्त्याउन सक्छन् । यस्ता अन्तर्निहित समस्याहरूबाट उत्पन्न हुने दुखाइलाई कुनै फलको दाना वा बीउको धुलोको प्रयोगबाट निको पार्न सकिदैन ।

अर्कोतर्फ तोरीको तेलले जोर्नीको दुखाईबाट हल्का राहत दिन सक्छ तर यो कुनै उपचार होइन । तोरीको तेल नेपाल लगायतका अन्य देशहरुमा मालिसका लागिसमेत प्रयोग गरिन्छ । यसले अस्थायी रूपमा रक्त प्रवाह बढाउन सक्छ र तनावग्रस्त मांसपेशीहरूलाई आराम दिन सक्छ । यद्यपि, यो असर सतही छ र यसले दुखाइको मूल कारणको उपचार गर्दैन । 

यसबाहेक, तोरीको तेलले संवेदनशील छालामा जलनको समस्या निम्त्याउन सक्छ । विशेष गरी, जब मेवाको दानाको धुलो जस्ता अज्ञात वा अप्रशिक्षित पदार्थहरूसँग मिसाइन्छ । यस्ता मिश्रणको बारम्बार प्रयोग गर्दा रातोपन, दाग वा एलर्जी प्रतिक्रिया हुन सक्छ ।

यदि निरन्तर ढाड वा कम्मर दुखाइ महसुस भइरहेको छ भने उचित चिकित्सा सल्लाह लिनु उत्तम हुन्छ । परीक्षण नगरिएका घरेलु उपचारहरूमा भर पर्दा उचित निदानमा ढिलाइ हुन सक्छ । 

निष्कर्ष

मेवाको दानाको पाउडर र तोरीको तेलको मिश्रणले जोर्नीहरुको दुखाइ कम गर्दैन । अझ, हानी पुर्‍याउन सक्छ । मेवाको दाना सुकाउनु, त्यसलाई तोरीको तेलमा मिसाउनु र दुखेको जोर्नीमा मालिस गर्नु परम्परागत चमत्कारिक उपचार जस्तो लाग्न सक्छ तर यसलाई विज्ञानले समर्थन गरेको छैन । यसले छालालाई जलन दिनसक्छ र वास्तविक उपचारमा ढिलाइ गर्न सक्छ ।

नतिजा : गलत

हाम्रा स्रोतहरू

रिसर्च लेख, pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
रिसर्च लेख, sciencedirect.com
रिसर्च लेख, publications.iarc.fr

(This article is published in collaboration withTHIP Media)