Aakash Chhetri is a Nepali fact-checker with nearly ten years of experience. He has worked with some of Nepal’s best digital media outlets, including Annapurnapost, Ekagaj, Nepal Khabar and Pahilopost. Before joining Newschecker, he worked as a desk editor for Nepal’s most prominent daily – Naya Patrika. Chhetri is passionate about debunking fake news that has started growing in threatening proportions with the proliferation of social media outlets.
दाबी: राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा)सँग जोडिएका व्यक्तिहरु सबै अमेरिकी दलाल रहेको तथा प्रतिनिधि सभा सदस्य डा.स्वर्णिम वाग्लेले नेपालका सबै कुराहरु विदेशीलाई सुनाइरहेको दाबी ।
तथ्य: आठ पूरानो र फरक सन्दर्भमा दिइएको अन्तर्वार्ताको अंशलाई वर्तमान सन्दर्भसँग जोड्दै भ्रामक र अपुष्ट दाबीसहित पोस्ट गरिएको छ ।
राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीका सांसद डा.स्वर्णिम वाग्लेसँग सम्बन्धित भिडियो सामग्री सामाजिक संजालमा फेला परेको छ । उक्त भिडियोमा राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा)सँग जोडिएका व्यक्तिहरु सबै अमेरिकी दलाल रहेको तथा प्रतिनिधि सभा सदस्य डा.स्वर्णिम वाग्लेले नेपालका सबै कुराहरु विदेशीलाई सुनाइरहेको दाबी गरिएको छ ।
Politics478 नामक टिकटक आइडीमा पोस्ट गरिएको दाबीसहितको भिडियोमा बीबीसी वर्ल्ड न्यूजको एउटा दृश्य जोडिएको छ । उक्त भिडियोमा नेपालका उपप्रधान तथा गृहमन्त्री रबि लामिछाने र डा.स्वर्णिम वाग्ले देखिने तस्बिर जोडिएको छ ।
प्रस्तुत भिडियोको थमनेलमा लेखिएको छ- ‘घण्टीहरु सबै अमेरिकी दलाल एमसीसीवाला हुन्, नेपालमा के-के भएको सबैकुरा विदेशीहरुलाई सुनाउँदै स्वर्णिम वाग्ले एमसीसी हिरो ।’
राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा)का नेताहरुलाई ‘अमेरिकी दलाल’ भन्दै एमसीसीसँग जोडिएको भिडियो सामाजिक संजालमा फैलँदो छ । उक्त फैलावटलाई मध्यनजगर गर्दै हामीले दाबीसहितको भिडियोको वास्तविक सन्दर्भ पत्ता लगाउन यो तथ्यजाँच गरेका छौँ ।
तथ्यजाँच/प्रमाणीकरण
मिलेनियम च्यालेञ्ज कर्पोरेशन (एमसीसी), राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा) र प्रतिनिधि सभा सदस्य डा.स्वर्णिम वाग्लेसँग जोडिएको भिडियो करिब दुई साताअघि सामाजिक संजालमा पोस्ट गरिएको देखिन्छ । यही सन्दर्भमा राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा) पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ नेतृत्वको सरकारमा सहभागी भएको थियो ।
राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा) उपप्रधान तथा गृहसहित अन्य चार मन्त्रालय लिएर सरकारमा सहभागि भएको केही दिनपछि माथि उल्लेखित दाबीसहितको भिडियो सामाजिक संजालमा पोस्ट गरिएको देखिन्छ । उक्त दाबीसहितको भिडियोको सन्दर्भ जाँचका क्रममा हामीले ‘Nepal Earthquake’ ‘BBC’ ‘Swarnim Wagle’ वाक्यांशलाई युट्युबमा सर्च गर्यौँ ।
जाँचको नतिजास्वरुप Swarnim Wagle नामक युट्युब च्यानलमा पोस्ट गरिएको भिडियो फेला पर्यो । आठ वर्षअघि अर्थात् १३ मे २०१५ मा पोस्ट गरिएको उक्त भिडियोमा तत्कालीन राष्ट्रिय योजना आयोगका सदस्य रहेका डा.स्वर्णिम वाग्लेले अन्तर्वार्ता दिइरहेका छन् ।
२०७२ वैशाख १२ गते गोरखा जिल्लाको बार्पाकलाई केन्द्रविन्दु बनाई महाभूकम्प गएको थियो । उक्त महाभूकम्पपछि त्यसका कयौँ पराकम्पहरु गएका थिए । ती पराकम्पहरुबाट समेत नेपालमा ठूलो जनधनको क्षति भएको थियो । यही सन्दर्भमा डा.स्वर्णिम वाग्ले बीबीसी वर्ल्ड न्यूजलाई संक्षिप्त अन्तर्वार्ता दिएका थिए ।
महाभूकम्पपछि राष्ट्रिय योजना आयोगका सदस्यकाे रुपमा आठ वर्षअघि डा.स्वर्णिम वाग्लेले दिएको अन्तर्वार्तको अंशलाई वर्तमान सन्दर्भसँग जोड्दै सामाजिक संजालमा पोस्ट गरिएको देखिन्छ । वाग्लेले उक्त अन्तर्वार्तामा २०१५ को महाभूकम्पपछि नेपालको अवस्थाबारे जानकारी दिएका छन् ।
तथ्यजाँचका क्रममा फेला परेको प्रस्तुत भिडियो मिलेनियम च्यालेञ्ज कर्पोरेशन (एमसीसी) एवं राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा)सँग सम्बन्धित छैन ।
निष्कर्ष
राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा)सँग जोडिएका व्यक्तिहरु सबै अमेरिकी दलाल रहेको तथा प्रतिनिधि सभा सदस्य डा.स्वर्णिम वाग्लेले नेपालका सबै कुराहरु विदेशीलाई सुनाइरहेको दाबी भ्रामक र अपुष्ट छ । आठ वर्ष पूरानो र फरक सन्दर्भमा दिइएको अन्तर्वार्ताको अंशलाई वर्तमान सन्दर्भसँग जोड्दै सामाजिक संजालमा पोस्ट गरिएको पाइयो ।
नतिजा : भ्रामक
हाम्रा स्रोतहरू
भिडियो, youtube
समाचार, ekantipur
तपाईँले थाहा पाउनु भएको कुनै शंकास्पद खबर वा सूचनाबारे अनुसन्धान, खोज वा अन्य सुझावको लागि हामीलाई सम्पर्क गर्ने इमेल ठेगाना हो: [email protected]
Aakash Chhetri is a Nepali fact-checker with nearly ten years of experience. He has worked with some of Nepal’s best digital media outlets, including Annapurnapost, Ekagaj, Nepal Khabar and Pahilopost. Before joining Newschecker, he worked as a desk editor for Nepal’s most prominent daily – Naya Patrika. Chhetri is passionate about debunking fake news that has started growing in threatening proportions with the proliferation of social media outlets.
