Aakash Chhetri is a Nepali fact-checker with nearly ten years of experience. He has worked with some of Nepal’s best digital media outlets, including Annapurnapost, Ekagaj, Nepal Khabar and Pahilopost. Before joining Newschecker, he worked as a desk editor for Nepal’s most prominent daily – Naya Patrika. Chhetri is passionate about debunking fake news that has started growing in threatening proportions with the proliferation of social media outlets.
दाबी: प्रधानमन्त्रीबाट हटाइने बित्तिकै पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’लाई काठमाडौँ महानगरका मेयर बालेन शाह भेट्न पुगेको दाबी (समाचार स्क्रिनसट)
तथ्य: २०७९ सालमा प्रकाशित समाचारलाई वर्तमान सन्दर्भसँग जोड्दै भ्रामक दाबीसहित सामाजिक संजालमा पोस्ट गरिएको छ ।
पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ र बालेन शाहसँग सम्बन्धित एउटा तस्बिर सहितको पोस्ट सामाजिक संजालमा भेटिएको छ । उक्त पोस्टमा प्रधानमन्त्रीबाट हटाइने बित्तिकै प्रचण्डलाई भेट्न बालेन शाह उनको निजी निवास पुगेको दाबी गरिएको छ ।
Chawaassai नामक टिकटक आइडीमा एउटा समाचार सहितको पोस्ट देख्न सकिन्छ । उक्त समाचारमा ‘प्रचण्ड भेट्न खुमलटारमा पुगे बालेन शाह’ शिर्षकसँगै निवर्तमान प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ र काठमाडौँ महानगरका मेयर बालेन शाहको तस्बिर राखिएको छ ।
साथै तस्बिरको थमनेलमा लेखिएको छ- ‘प्रधानमन्त्रीबाट हटाइने बित्तिकै बालेन पुगे प्रचण्डलाई भेट्न, भावुक हुँदै बालेनले भने-साँच्चै राम्रो काम, भ्रष्टाचारका फाइल खोल्न थाल्दा हटाइनु भयो भन्दै भए भावुक ।’
२०२४ जुलाई १३ मा पोस्ट गरिएको दाबीसहितको सामग्रीमा करिब दुई हजार टिकटक प्रयोगकर्ताले रियाक्ट गरिसकेका छन् । के प्रचण्ड प्रधानमन्त्रीबाट हटेसँगै उनलाई भेट्न बालेन शाह निजी निवास पुगेका हुन् त? वास्तविकता पत्ता लगाउन हामीले तथ्यजाँच गरेका छौँ ।
तथ्यजाँच/प्रमाणीकरण
२८ असार २०८१ मा पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले प्रतिनिधिसभाबाट विश्वासको मत प्राप्त गर्न असफल भएपछि उनी प्रधानमन्त्रीबाट स्वतः पदमुक्त भएका थिए । यही क्रममा ३० असार २०८१ मा संविधानको धारा ७६ (२) अनुसार नेकपा (एमाले) का अध्यक्ष केपी शर्मा ओली प्रधानमन्त्री नियुक्त भएका छन् ।
पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ प्रधानमन्त्री पदबाट बाहिरिएको सन्दर्भमा निवर्तमान प्रधानमन्त्री प्रचण्डलाई भेट्न बालेन शाह उनको निजी निवास पुगेको दाबी सामाजिक संजालमा पोस्ट गरिएको छ । दाबीसहितको सामग्रीमा सामाचारको एउटा स्क्रिनसट पनि जोडिएको छ ।
जाँचका क्रममा हामीले सबैभन्दा पहिले सोही समाचार स्क्रिनसटको शिर्षक ‘प्रचण्ड भेट्न खुमलटारमा पुगे बालेन शाह’ लाई गुगलमा सर्च गर्यौँ । यसको नतिजास्वरुप newsofnepal.com संचार माध्यममा प्रकाशिस समाचार फेला पर्यो ।
२१ जेष्ठ २०७९ मा प्रकाशित समाचारमा माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’लाई भेट्न काठमाडौँ महानगरपालिकाका मेयर बालेन शाह खुमलटार पुगेको जानकारी दिइएको छ । यही पुरानो समाचारको स्क्रिनसटलाई वर्तमान सन्दर्भसँग जोड्दै सामाजिक संजालमा पोस्ट गरिएको हो ।
त्यस्तै himalkhabar.com ले पनि सोही तस्बिरसहितको सामाचार २१ जेठ २०७९ मा पोस्ट गरेको पाइयो । उक्त समाचार अनुसार काठमाडौँ महानगरपालिकाको मेयरमा निर्वाचित भएपछि बालेन शाह विभिन्न दलका शीर्ष नेतासँग भेटघाट गरिरहेको सन्दर्भमा माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’सँगसमेत भेटघाट गरेका थिए ।
निष्कर्ष
प्रधानमन्त्रीबाट हटाइने बित्तिकै पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’लाई काठमाडौँ महानगरका मेयर बालेन शाह भेट्न पुगेको दाबी भ्रामक छ । २०७९ सालमा प्रकाशित समाचारलाई वर्तमान सन्दर्भसँग जोड्दै भ्रामक दाबीसहित सामाजिक संजालमा पोस्ट गरिएको पाइयो ।
नतिजा : भ्रामक
हाम्रा स्रोतहरू
समाचार, himalkhabar.com
समाचार, newsofnepal.com
तपाईँले थाहा पाउनु भएको कुनै शंकास्पद खबर वा सूचनाबारे अनुसन्धान, खोज वा अन्य सुझावको लागि हामीलाई सम्पर्क गर्ने इमेल ठेगाना हो: [email protected]
Aakash Chhetri is a Nepali fact-checker with nearly ten years of experience. He has worked with some of Nepal’s best digital media outlets, including Annapurnapost, Ekagaj, Nepal Khabar and Pahilopost. Before joining Newschecker, he worked as a desk editor for Nepal’s most prominent daily – Naya Patrika. Chhetri is passionate about debunking fake news that has started growing in threatening proportions with the proliferation of social media outlets.
